Định nghĩa tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình xác định chủ thể thực hiện hành vi phạm tội là cá nhân hoặc tổ chức (pháp nhân thương mại). Khi xác định có hành vi phạm tội và hành vi đó đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh tương ứng. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, phát hiện tội phạm không phải bất cứ hành vi phạm tội nào đều được phát hiện ngay sau khi vi phạm. Các nhà làm luật Việt Nam cho phép một khoảng thời gian để cơ quan tiến hành tố tụng tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can gọi là thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Qua bài viết này, đội ngũ chuyên viên Kiến thức luật xin được phân tích, bình luận về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hiện hành.
– Thứ nhất, khái niệm truy cứu trách nhiệm hình sự:
Theo quy định tại Điều 27 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là một khoảng thời hạn nhất định mà đến khi chấm dứt thời hạn này thì người thực hiện hành vi phạm tội sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nữa.
Thời hạn là một khoảng thời gian được xác định từ điểm bắt đầu đến điểm kết thúc.
Thời điểm để tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự:
+ Thời điểm bắt đầu được tính từ ngày người phạm tội thực hiện hành vi vi phạm. Tuy nhiên trong trường hợp đang trong thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự mà luật định nhưng người phạm tội lại tiếp tục phạm tội mới đủ điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự và xét theo khung hình phạt thì mức cao nhất của tội phạm mới trên một năm tù giam thì thời điểm bắt đầu để tính thời hiệu sẽ được tính lại từ thời điểm thực hiện hành vi phạm tội mới này.
+ Đối với trường hợp người phạm tội sau khi thực hiện hành vi phạm tội mà người phạm tội bỏ trốn, có quyết định truy nã của cơ quan cảnh sát điều tra thì thời điểm bắt đầu để tính thời hiệu là từ thời điểm người phạm tội bị bắt hoặc người phạm tội ra đầu thú với cơ quan công an.
Thời điểm xác định cụ thể bằng ngày, tính theo năm dương lịch.
– Thứ hai, quy định của pháp luật về thời hiệu:
Theo quy định tại Điều 9 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, tội phạm sẽ được phân thành 04 loại: Tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
+ Một là, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là năm năm trong trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng: Phạm tội ít nghiêm trọng là khi người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội mà tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi này được xác định là không lớn với các hính thức xử phạt và mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù có thời hạn đến ba năm;
+ Hai là. thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 10 năm trong trường hợp tội phạm nghiêm trọng. Trong đó phạm tội nghiêm trọng là khi tội phạm mang tính chất, mức độ nguy hiểm lớn cho xã hội, có thể bị áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt từ 03 đến 07 năm tù giam.
+ Ba là, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 15 năm nếu người phạm tội xác định là tội phạm rất nghiêm trọng được xác định là có mức độ và tính chất nguy hiểm cho xã hội rất lớn với mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
+ Bốn là, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 20 năm nếu trong trường hợp xác định là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tù từ 15 đến 20 năm tù giam, tù chung thân hoặc là tử hình.
Theo đó, nếu hết các thời hạn 05, 10, 15 hay 20 năm đối với các trường hợp phạm tội nêu trên thì người thực hiện hành vi vi phạm sẽ không bị cơ quan tiến hành tố tụng truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trên đây là những phân tích quy định của pháp luật về thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, Kiến thức luật hy vọng sẽ cung cấp được nhiều thông tin hữu ích để hỗ trợ cho bạn đọc.
Kiến thức luật chuyên hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí. Nếu có vấn đề pháp lý cần được tư vấn, hỗ trợ hãy liên hệ với kiến thức luật để được hỗ trợ nhanh chóng. Trân trọng cảm ơn!