Lây truyền HIV cho người khác, được hiểu là hành vi của người biết mình bị nhiễm HIV nhưng vẫn làm cho vi rút HIV từ cơ thể mình xâm nhập vào cơ thể người khác một cách cố ý. Vậy pháp luật quy định như thế nào về tội lây truyền HIV cho người khác?
1. Thế nào là tội lây truyền HIV cho người khác theo Bộ luật hình sự 2015?
Theo quy định tại Điều 148 – Bộ luật hình sự năm 2015 về tội lây truyền HIV cho người khác được quy định như sau:
“1. Người nào biết mình bị nhiễm HIV mà cố ý lây truyền HIV cho người khác, trừ trường hợp nạn nhân đã biết về tình trạng nhiễm HIV của người bị HIV và tự nguyện quan hệ tình dục, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Đối với 02 người trở lên;
b) Đối với người dưới 18 tuổi;
c) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;
d) Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình;
đ) Đối với người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.”
2. Bình luận về tội lây truyền HIV cho người khác theo Bộ luật hình sự 2015.
2.1. Các yếu tố cấu thành tội lây truyền HIV cho người khác
Mặt khách quan:
– Về hành vi. Người bị nhiễm HIV đã biết rõ mình bị nhiễm HIV nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi truyền HIV vào cơ thể người khác HIV là loại vi rút gầy ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. HIV có thể lây truyền quan hệ tình dục, qua dòng máu hoặc truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh đẻ và cho con bú, dưới các hình thức được xác định là đường lây truyền HIV như: Quan hệ tình dục, cho máu hoặc qua các tác nhân trung gian khác (như kim tiêm, dao cạo râu…) của chính mình sử dụng dẫn đến truyền HIV cho người khác.
Lưu ý:
+ Việc làm lây truyền HIV phải từ chính cơ thể ngươi phạm tội sang cơ thể người bị hại là dấu hiệu đặc trưng của tội này.
+ HIV: theo tiếng Anh là “Hunam immunodeficiency virus”, có nghĩa là vi rút gây hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người.
+ SIDA: theo tiếng Pháp là “Sydrome Immuno Déficitaire Acquis”, có nghĩa là Hội chứng suy giảm miễn dịch, căn bệnh dần làm mất khả năng miễn dịch ở người gây tử vong.
+ AIDS: Theo tiếng Anh là “Acquiredd Immune Deficiency Syndrom”. Bị nhiễm HIV ở giai đoạn cuối, có khả năng gây tử vong cao.
– Về hậu quả. Điều luật không mô tả cụ thể dấu hiệu này nhưng theo chúng tôi hậu quả làm người khác bị nhiễm HIV là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.
Việc xác định người bị hại có nhiễm HIV hay không không được chỉ dựa vào việc người phạm tội có nhiễm HIV và phương pháp người đó đã lây truyền HIV cho bị hại mà phải căn cứ vào kết luận của của Hội đồng giám định pháp y. Trường hợp kết luận giám định pháp y có điểm chưa rõ thì cần phải yêu cầu giám định lại. Kết luận của Hội đồng giám định pháp y là yếu tố tiên quyết để làm căn cứ xác định tội danh này.
Khách thể:
Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến sức khoẻ của người khác.
Mặt chủ quan:
Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.
Việc người phạm tội biết rõ mình bị nhiễm HIV là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này. Trường hợp họ không biết mình bị nhiễm HIV thì việc làm lây truyền HIV cho người khác được xem là vô ý, thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
Chủ thể:
Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào bị nhiễm HIV có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và biết rõ mình bị nhiễm HIV
2.2. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội này được chia làm hai khung, cụ thể như sau:
– Khung một (khoản 1)
Có mức phạt tù từ một năm đến ba năm. Được áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này nêu ở mặt khách quan và chủ quan.
– Khung hai (khoản 2)
Có mức phạt tù từ ba năm đến bảy năm. Được áp dụng đối với một trong các trường hợp phạm tội sau:
+ Đối với nhiều người (từ hai người bị hại trở lên)
+ Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình.
+ Đối với người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân (xem giải thích tương tự ở tội giết người).
Kiến thức luật chuyên hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí. Nếu có vấn đề pháp lý cần được tư vấn, hỗ trợ hãy liên hệ với kiến thức luật để được hỗ trợ nhanh chóng. Trân trọng cảm ơn!