Hiện nay, theo quy định của Luật doanh nghiệp năm 2014 thì có quy định về một loại vốn đó là vốn điều lệ của doanh nghiệp, nó là một loại vốn có các thành viên sẽ cam kết sẽ góp vào hoặc các thành viên khi đã được góp khi thành lập doanh nghiệp đối với các loại hình doanh nghiệp như công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, hai thành viên, các công ty hợp danh. Ngoài ra, đối với các công ty cổ phần thì nó sẽ là tổng giá trị các mệnh giá của cổ phần đã được các thành viên hoặc cổ đông đã đăng ký mua khi thành lập công ty hoặc đã bán khi công ty đã đi vào hoạt động.
Trong luật doanh nghiệp quy định khi các doanh nghiệp có thể thực hiện quá trình tăng giảm vốn điều lệ tùy thuộc vào loại hình doanh nghiệp sẽ có trình tự, thủ tục, điều kiện khác nhau.
1. Điều kiện và thủ tục giảm vốn điều lệ theo quy định của Luật doanh nghiệp
Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên
Theo quy định của Luật doanh nghiệp năm 2014 quy định điều kiện để doanh nghiệp có thể giảm vốn điều lệ của công ty phải thuộc một trong những trường hợp như sau:
+ Các thành viên trong doanh nghiệp khi công ty triệu tập cuộc họp thì nếu các thành việc trong công ty đã bỏ phiếu không tán thành các vấn đề mà khi công ty thực hiện việc tổ chức lại công ty về cơ cấu, về quy mô… hay là việc công ty sửa đổi điều lệ có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, các nghĩa vụ khác của thành viên đó hoặc của hội đồng thành viên và các trường hợp, vấn đề khác theo quy định tại Điều lệ công ty khi các thành viên có yêu cầu việc mua lại phần vốn góp của các thành viên đó thì phải gửi bằng văn bản gửi đến công ty trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày thông qua nghị quyết của công ty thì các thành viên có quyền yêu cầu công ty mua lại phần vốn góp của mình theo quy định của pháp luật.
+ Theo quy định của pháp luật thì khi công ty đã đi vào được hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục từ 2 năm trở lên tính từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do phòng đăng ký kinh doanh của sở kế hoạch đầu tư cấp thì công ty phải bảo đảm thanh toán hoàn trả một phần vốn góp của các thành viên đã góp cho công ty khi đăng ký thành lập doanh nghiệp theo các tỷ lệ vốn góp của các thành viên trong các giấy tờ, tài liệu trong điều lệ công ty sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty có nghĩa vụ thực hiện.
+ Theo quy định của pháp luật thì thời hạn để các thành viên góp vốn đã cam kết góp là trong thời hạn 90 ngày, kể từ khi doanh nghiệp được cấp giấy kinh doanh mà các thành viên không thanh toán đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định của luật thì các doanh nghiệp có trách nhiệm điều chỉnh vốn điều lệ theo quy định kể từ khi có sự thay đổi.
2. Trình tự, thủ tục giảm vốn điều lệ công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên
Công ty muốn tiến hành thủ tục giảm vốn thì việc đầu tiên là triệu tập cuộc họp và thông qua nghị quyết giảm vốn điều lệ công ty tương ứng với tỷ lệ vốn góp của các thành viên dự cuộc họp hội đồng thành viên. Sau đó thì công ty sẽ tiến hành thủ tục giảm vốn bao gồm những hồ sơ, giấy tờ như sau:
+ Các doanh nghiệp nộp tờ khai thông báo theo mẫu tại phụ lục II -1 của Thông tư số 02/2019/TT-BKHĐT mẫu về thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp theo quy định.
+ Công ty nộp thêm biên bản họp của hội đồng thành viên thông qua về vấn đề giảm vốn điều lệ của công ty.
+ Công ty nộp thêm quyết định của hội đồng thành viên do chủ tịch hội đồng thành viên ký về thay đổi vốn điều lệ công ty là giảm vốn khi nộp hồ sơ.
+ Doanh nghiệp nộp thông tin danh sách của các thành viên của công ty khi nộp hồ sơ.
+ Doanh nghiệp phải nộp bản báo cáo tài chính tại kỳ gần nhất tại thời điểm công ty thông qua quyết định giảm vốn.
+ Công ty phải nộp kèm theo bản cam kết sau khi công ty sẽ tiến hành việc giảm vốn điều lệ và thực hiện viêc thanh toán đủ các nghĩa vụ tài sản khác theo quy định của pháp luật.
+ Văn bản ủy quyền theo quy định trong trường hợp cử người đại điện thực hiện thủ tục hành chính.
Trong thời hạn 10 ngày tính từ ngày thay đổi thì công ty phải nộp hồ sơ lên phòng đăng ký kinh doanh thuộc sở kế hoạch đầu tư. Qua thời hạn hoặc doanh nghiệp không thông báo khi thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp thì sẽ bị xử phạt theo quy định của Bộ kế hoạch và đầu tư. Khi nhận được hồ sơ của công ty về việc giảm vốn điều lệ thì phòng đăng ký kinh doanh kiểm tra hồ sơ, nếu hồ sơ thiếu thì yêu cầu công ty hoàn thiện, bổ sung hồ sơ. Nếu hồ sơ hợp lệ thì viết giấy biên nhận kết quả cho doanh nghiệp bổ sung và cập nhật trên cổng thông tin quốc gia theo quy định.
Sau được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do công ty giảm vốn điều lệ thì nó sẽ thay đổi mức đóng thuế môn bài thì công ty có trách nhiệm thực hiện thủ tục nộp tờ khai cho chi cục thuế cấp huyện nơi công ty đang có trụ sở. Nếu doanh nghiệp không kê khai sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật về thuế.
Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Vốn điều lệ của chủ sở hữu bao gồm tổng các giá trị tài sản mà chủ sở hữu công ty sẽ cam kết góp và được ghi rõ trong điều lệ của doanh nghiệp.
Điều kiện để giảm vốn điều lệ của doanh nghiệp theo các hình thức như sau:
+ Hiện nay, đối vói loại hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên thì khi đăng ký thành lập doanh nghiệp thì chủ sở hữu công ty phải góp đủ vốn đã cam kết trong thời hạn 90 ngày, tính từ thời điểm đăng ký kinh doanh. Nếu chủ sở hữu không thanh toán đầy đủ và thanh toán trong thời hạn trên thì trong thời hạn 30 ngày phải điều chỉnh mức vốn điều lệ theo quy định.
+ Chủ sở hữu công ty sẽ hoàn trả một phần vốn góp của các thành viên đã góp cho công ty khi đăng ký thành lập doanh nghiệp theo theo điều lệ công ty khi công ty đã đi vào được hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục từ 2 năm trở lên tính từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do phòng đăng ký kinh doanh của sở kế hoạch đầu tư cấp trong các giấy tờ, tài liệu trong điều lệ công ty sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty có nghĩa vụ thực hiện.
Trình tự, thủ tục, hồ sơ giảm vốn điều lệ công ty trách nhiệm một thành viên
+ Doanh nghiệp nộp hồ sơ thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp về việc giảm vốn điều lệ đến phòng đăng ký kinh doanh của sở kế hoạch đầu tư theo mẫu quy định trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có sự thay đổi của công ty.
+ Công ty nộp thêm quyết định của chủ sở hữu công ty ký về thay đổi vốn điều lệ công ty là giảm vốn khi nộp hồ sơ.
+ Doanh nghiệp phải nộp bản báo cáo tài chính tại kỳ gần nhất tại thời điểm công ty thông qua quyết định giảm vốn.
+ Công ty phải nộp bản cam kết theo quy định sau khi công ty sẽ tiến hành việc giảm vốn điều lệ và thực hiện viêc thanh toán đủ các nghĩa vụ tài sản khác..
+ Văn bản ủy quyền theo quy định trong trường hợp cử người đại điện thực hiện thủ tục hành chính.
Sau khi cơ quan nhà nước kiểm tra sẽ giải quyết cho doanh nghiệp nếu hồ sơ hợp lệ, nếu thiếu sẽ thông báo cho các doanh nghiệp bổ sung theo quy định. Công ty giảm vốn điều lệ thì nó sẽ thay đổi mức đóng thuế môn bài thì công ty có trách nhiệm thực hiện thủ tục nộp tờ khai cho chi cục thuế cấp huyện nơi công ty đang có trụ sở. Nếu doanh nghiệp không kê khai sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật về thuế.
Đối với công ty cổ phần
Điều kiện để giảm vốn điều lệ của theo các hình thức như sau:
+ Theo quy định của luật thì đối vói loại hình công ty cổ phần thì khi đăng ký thành lập doanh nghiệp thì các cổ đông của công ty phải góp đủ vốn đã cam kết trong thời hạn 90 ngày, tính từ thời điểm đăng ký kinh doanh. Nếu các cổ đông không thanh toán đầy đủ và thanh toán không đủ trong thời hạn trên thì sẽ bị xử phạt theo quy định và doanh nghiệp phải điều chỉnh mức vốn điều lệ theo quy định.
+ Khi các cổ đông có quyền biểu quyết phản đối nghị quyết của công ty về việc tổ chức lại công ty trong cuộc họp đại hội đồng cổ đông hoặc có ảnh hưởng về nghĩa vụ, thay đổi về các quyền và lợi ích của hợp pháp đông có quy định điều lệ công ty và các cổ đông hoàn toàn có quyền yêu cầu công ty mua lại cổ phần của mình bằng văn bản gửi cho doanh nghiệp trong thời hạn 10 ngày, kể từ khi Đại hội đồng cổ đông triệu tập cuộc họp để thông qua nghị quyết về việc thay đổi vốn điều lệ trong trường hợp giảm vốn điều lệ của công ty.
+ Theo quy định của pháp luật thì khi công ty đã đi vào được hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục từ 2 năm trở lên tính từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do phòng đăng ký kinh doanh của sở kế hoạch đầu tư cấp thì công ty phải bảo đảm thanh toán hoàn trả một phần vốn góp của các cổ đông của công ty về việc đã góp cho công ty khi đăng ký thành lập doanh nghiệp theo các tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông trong các giấy tờ, tài liệu trong điều lệ công ty sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty có nghĩa vụ thực hiện.
Trình tự, thủ tục, hồ sơ giảm vốn điều lệ công ty cổ phần
+ Các doanh nghiệp nộp tờ khai thông báo theo mẫu tại phụ lục của Thông tư số 02/2019/TT-BKHĐT mẫu về thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp về việc giảm vốn điều lệ của công ty cổ phần theo quy định.
+ Công ty nộp thêm bản sao biên bản họp của đại hội đồng cổ đông thông qua về vấn đề giảm vốn điều lệ của công ty.
+ Công ty nộp thêm quyết định của đại hội đồng cổ đông về thay đổi vốn điều lệ công ty là giảm vốn được ghi rõ trong điều lệ của công ty khi nộp hồ sơ.
+ Doanh nghiệp nộp thông tin danh sách của các cổ đông của công ty khi nộp hồ sơ.
+ Doanh nghiệp phải nộp bản báo cáo tài chính tại kỳ gần nhất tại thời điểm công ty thông qua quyết định giảm vốn.
+ Công ty phải nộp bản cam kết sau khi công ty sẽ tiến hành việc giảm vốn điều lệ và thực hiện viêc thanh toán đủ các nghĩa vụ tài sản khác.
+ Văn bản ủy quyền theo quy định trong trường hợp cử người đại điện thực hiện thủ tục hành chính.
Trong thời hạn 10 ngày tính từ ngày thay đổi thì công ty phải nộp hồ sơ lên phòng đăng ký kinh doanh thuộc sở kế hoạch đầu tư. Quá thời hạn hoặc doanh nghiệp không thông báo khi thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp thì sẽ bị xử phạt theo quy định của Bộ kế hoạch và đầu tư. Khi nhận được hồ sơ của công ty về việc giảm vốn điều lệ thì phòng đăng ký kinh doanh kiểm tra hồ sơ, nếu hồ sơ thiếu thì yêu cầu công ty hoàn thiện, bổ sung hồ sơ. Nếu hồ sơ hợp lệ thì viết giấy biên nhận kết quả cho doanh nghiệp bổ sung và cập nhật trên cổng thông tin quốc gia theo quy định.
Do đó, khi thay đổi vốn điều lệ do các nguyên nhân khác nhau trong quá trình sản xuất kinh doanh thì việc các công ty nắm được các quy định của pháp luật khi tiến hành thay đổi vốn điều lệ để tiết kiệm chi phí và tiết kiệm thời gian khi chuẩn bị hồ sơ cũng không bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Kiến thức luật chuyên hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí. Nếu có vấn đề pháp lý cần được tư vấn, hỗ trợ hãy liên hệ với kiến thức luật để được hỗ trợ nhanh chóng. Trân trọng cảm ơn!